Қазкеңес жаңалықтары

«Мейірімсіздік белең алғанда ізгілік жоғалады»


Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың бастамасымен қолға алынған «Халық үніне құлақ асатын мемлекет» тұжырымдамасы халық пен билік арасындағы ашықтықты көздейді. Өңірлердегі қоғамдық кеңестер де қоғамдағы түрлі жағдайларды билікке ашық жеткізуге, мәселелердің шешімін табуға негізделген. Осы бағытта жұмыс атқарып отырған қоғамдық кеңестің құрылғанына алдағы жылы 10 жыл толады. Осыған орай облыстық қоғамдық кеңестің төрағасы Дүйсенәлі Бықыбаевпен кездесіп, құрылымның бүгінге дейін атқарған жұмыстары және өңірдегі қазіргі мәселелер турасында сұхбаттасқан едік.

– Дүйсенәлі Дыбысалыұлы, 10 жыл тарих үшін қасқағым сәт қана. Дегенмен  жаңа құрылымның қалыптасуы үшін бұл маңызды кезең болғандығы сөзсіз. Осы уақыт аралығында  қандай істер атқарылды?

– Қоғамдық кеңес – қоғам мен билік арасындағы сенімді байланысты қамтамасыз ететін ерекше институт. Ол азаматтардың мемлекеттік органдардың шешім қабылдау процесіне қатысуына мүмкіндік бере отырып, өзекті мәселелерді ашық талқылауға жағдай туғызады. Яғни, қоғамды алаңдатқан мәселелер бүкпесіз айтылып, мұқият талқыланады. Демек қоғамдық кеңес ел мүддесін білдіретін бірегей орган болып саналады. Бұл институттың негізгі мақсаты – билік пен халық арасындағы диалогты күшейту, азаматтардың мемлекеттік саясатқа қатысуын қамтамасыз ету. Кейбіреулер қоғамдық кеңесті мәслихаттың көшірмесі деп қате түсінеді. Алайда екі құрылымның мақсаты мүлде басқа. Мәслихат заң жүзінде шешім қабылдаса, қоғамдық кеңес – кеңесші әрі сарапшы орган, диалог алаңы. Оның рөлі – халық пен билік арасындағы алтын көпір болу, қоғамның ұсыныстарын, пікірлерін ескерту арқылы шешімдерді тиімді әрі әділ ету.

Қазақстанда қоғамдық кеңестерді дамыту жұмыстары 2015 жылы қабылданған «Қоғамдық кеңестер туралы» заң арқылы жүйелендірілді. Заң кеңестердің құрылымы, өкілеттіктері мен қызмет қағидаттарын нақтылай отырып, олардың қоғамдағы рөлін айқындап берді. Бұл заң бойынша қоғамдық кеңестердің қызметі жариялылық, дербестік, қоғамдық негізде қызмет ету, мүшелердің ротациясы сияқты қағидаттарға сүйенеді. Осы арқылы кеңес өз жұмысында ашықтықты сақтап, шешімдерге азаматтардың қатысуын арттырады. Бұл тұрғыда облысымызда 2016 жылдың ақпан айынан  қоғамдық кеңес өз жұмысын бастап, көптеген істерді атқарып келеді. Бүгінгі таңда республика бойынша 264 қоғамдық кеңес жұмыс істейді, олардың құрамында 4000-ға жуық мүше бар. Облысымызда құрылған кеңестің алғашқы құрамына мемлекет және қоғам қайраткері Жандар Кәрібаев төрағалық етті. Кейінгі жылдары Сембек Сейдәзімов пен Әмзебек Жолшыбеков кеңесті басқарды. Ал үшінші құрамға Марат Абдраймов жетекші болды. 2025 жылдың 11 наурызында облыстық мәслихаттың өкіміне сәйкес кеңестің төртінші құрамы бекітілді. Оған өңірдің әлеуметтік-экономикалық дамуына сүбелі үлес қосқан белгілі азаматтар – Сейтхан Жошыбаев, Амангелді Карентаев, Батырбек Құлекеев, Рахметілдә Рахманбердиев, Жангелді Омаров, Архабек Төлебаев, Мейрхан Сатыпалдин, Әуесхан Зәуірбеков, Сұлушаш Құрманбекова, Пернебек Оспанов және басқа да қоғам белсенділері енді. Олардың бірқатары комиссия төрағалары. Кеңестің өкілеттік мерзімі – үш жыл.

Облыстық қоғамдық кеңестің атқарып келе жатқан жұмыстары аз емес. Атап айтар болсақ, экономика, ауыл шаруашылығы, мәдениет, экология, білім беру, жол құрылысы және басқа да салаларға қатысты 53 нормативтік-құқықтық актіге қоғамдық сараптама жүргізіп, тиісті басқармаларға 59 ұсыным жолданды. Сондай-ақ облыс тұрғындарынан түскен 44 өтініш зерделеніп, олардың басым бөлігі тиісті атқарушы органдардың қарауына жіберілді. Қоғамдық бақылау нәтижесінде бірқатар басқармаларда қызмет көрсету сапасын арттыру, заңнаманы сақтау және тұрғындардың құқықтарын қорғауға қатысты маңызды ұсыныстар енгізілді. Мәселен, мәдениет саласына байланысты келеңсіздік тудырған мәселелерді елдік деңгейде шешу үшін Мәдениет және ақпарат министрі Аида Балаеваға бірқатар ұсыныстар жолданды.

– Нәтижелі жұмысты күшейту үшін не қажет?

– Қоғамдық кеңестердің жұмысы нәтижелі болуы үшін қоғам тарапынан белсенділік қажет. Сонымен қатар медиа және әлеуметтік желілер арқылы кеңестердің жұмысы туралы ақпарат тарату қоғамның кеңестерге сенімін арттырады. Ашықтық пен есеп берушілік қағидаттары кеңестердің жұмысын қоғам үшін айқын етеді және халықтың өзекті мәселелерін дер кезінде шешуге мүмкіндік береді. Биыл жыл басынан бері «Jambyl» телеарнасы арқылы 26 сюжет көрсетіліп, «Kazkenеs.kz» сайтында 35 материал жарияланды. Әлеуметтік желілерде 110 жазба, ал баспасөз беттерінде 27 мақала жарық көрді. Бұл кеңес жұмысындағы айқындық пен қоғаммен кері байланыстың көрінісі.

Жуырда Астанада XII Қазақстанның Азаматтық форумы «Әділетті Қазақстан: азаматтық қоғам мен мемлекеттің ынтымақтастығы» тақырыбымен өткені белгілі.  Аталған жиын барысында қоғамдық кеңестердің  рөлі, азаматтық бастамаларды қолдау және билік пен қоғамның өзара іс-қимылын жетілдіру тетіктері талқыланды. Онда қоғамдық кеңестердің ашықтығын арттыру, азаматтардың шешім қабылдау процесіне тікелей қатысуын қамтамасыз ету, сондай-ақ өңірлердегі қоғамдық пікір мен ұсыныстарды билікке жеткізудің тиімді жүйесін құру туралы маңызды ойлар айтылды.

Жалпы, облыстық қоғамдық кеңес өз өкілеттіктері шеңберінде халық пен билік арасында дәнекер болу миссиясын жалғастыра бермек. Кеңес мүшелерінің басты мақсаты – ашық қоғам қалыптастыру, мемлекеттік саясаттың тиімді орындалуын бақылау және азаматтардың сенімін нығайту. Бұл – нағыз азаматтық белсенділіктің, Әділетті Қазақстанның негізі.

– Қоғамдық кеңесте қандай комиссиялар бар?

– Қоғамдық кеңестің жаңа құрамындағы мүшелер қызмет бағытына қарай алты комиссияға бөлінген. Мәселен, экономикалық даму, бюджет және мемлекеттік сатып алу, сонымен қатар әлеуметтік сала, мәдениет және білім, сондай-ақ агроөнеркәсіптік кешен, экология және жер қатынастары мен құқықтық тәртіп, азаматтық қоғам және мемлекеттік басқару мәселелері жөніндегі комиссиялар. Әр комиссия өз саласы бойынша қоғам мен билік арасындағы байланысты нығайту бағытында жұмыс істейді. Олар мемлекеттік басқаруды жетілдіру, заңнаманы дамыту, азаматтардың өтініштерін қарау және қоғамдық бақылау жүргізу сияқты міндеттерді атқарады. Мысалы, білім беру, денсаулық сақтау, әлеуметтік мәселелер, тұрғын үй және инфрақұрылым салаларында кеңестер тиісті ұсыныстар жасап, оларды шешім қабылдаушы органдарға жеткізеді. Кеңестердің ұсыныстары кейде заңнамалық түзетулерге, мемлекеттік бағдарламаларды қайта қарауға және жергілікті бюджетке өзгерістер енгізуге әкеледі.

– Бұл кеңестің бүгінгі қоғамдағы рөлі қандай?

– Қоғамдық кеңестің орасан зор әлеуетке ие екенін Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев 2022 жылғы «Жаңа Қазақстан: жаңару мен жаңғыру жолы» атты Жолдауында: «Біз азаматтық белсенділікті жандандыруымыз керек. Мемлекет пен қоғамның сындарлы серіктестігіне жол ашуымыз қажет. Қоғамдық кеңестердің институционалдық әлеуеті зор, оны толық жүзеге асыру керек» – деп атап өткен болатын. Бұл сөз кеңес мүшелеріне зор жауапкершілік жүктейді.

Президент Қасым-Жомарт Кемелұлының 2025 жылғы 5 қарашадағы № 1081 Жарлығы қоғамдық кеңестердің рөлін күшейтетін маңызды құжат болып отыр. Жарлықта ішкі саясаттың негізгі бағыттары – қоғам мен биліктің өзара байланысын күшейту, қоғамдық мәселелерді жүйелі түрде талқылау және азаматтық белсенділікті арттыру нақты негізделген. Кеңестердің құрамына әртүрлі сала мамандары, жастар, қоғам белсенділері мен зиялы қауым өкілдері кіруі тиіс, ал олардың ұсыныстары мен пікірлері мемлекеттік саясатқа тікелей ықпал етуі керек.

Жарлықта қоғам мен биліктің тиімді өзара байланысын қамтамасыз ету үшін бірнеше принцип белгіленген. Атап айтқанда, қоғамдық кеңестердің отырыстары ашық өткізіледі, ұсыныстар тек қағаз жүзінде қалмай, іске асу барысы бақылауда болады. Сондай-ақ кеңестер қоғамның барлық мүддесін ескеруге мүмкіндік береді, яғни әр адам өз ойын, пікірін еркін жеткізе алады. Тиімді коммуникацияға келсек, қоғамдық кеңес билікпен тұрақты байланыста болып, талқыланған мәселелердің шешіміне нақты ықпал етеді.

Ішкі саясат тұрғысынан алып қарасақ, бұл қоғамның пікірін тыңдап, оны шешім қабылдауға енгізу арқылы мемлекеттік басқару сапасын арттыруға бағытталған жүйе. Мысалы, жергілікті деңгейде білім беру, денсаулық сақтау, әлеуметтік қызметтер немесе жастар саясатын дамыту мәселелері кеңес арқылы талқыланып, ұсыныстар билікке жетеді. Қоғамдық кеңестің басты мәні халық пен биліктің диалогын күшейтуге қатысты айшықталады. Егер біз тек сын айтып, бірақ ұсыныс жасамасақ, оның пайдасы болмайды. Ал қоғамдық кеңес арқылы ұсыныс айтылып, оны тиісті тараптың ескеруіне ықпал ететін болсақ, онда қоғамдағы сенім де, мүдделі тараптың жауапкершілігі де арта түседі. Президенттің №1081 Жарлығы осы бағыттағы жұмысты күшейтуге жол ашады.

– Кеңес салалардағы түйткілдерден басқа тағы қандай мәселелерді қарайды?

– Қоғамдық кеңестердің назарынан әлеуметтік және рухани саладағы түйткілдер де тыс қалған емес. Соңғы уақытта қоғамда жасөспірімдер арасындағы әлімжеттік, мұғалімге қарсы сөз қайтару, дәстүрлі отбасы тәрбиесінің әлсіреуі сынды келеңсіз құбылыстар жиілеп отыр. Бұл – ұлттың болашағына әсер ететін терең мәселе. Мұндай жағдайдың туындауына смартфон мен әлеуметтік желілердің шектен тыс ықпалы да себеп болып отыр. Бүгінгі ұрпақ виртуалды әлемнің жетегінде кетіп, шынайы өмірдің құндылықтарын екінші орынға ысырып барады. Осындай түйткілдер мектеп әкімшілігі мен ата-ана және тұтас қоғамның тізе қоса қимылдауы арқылы шешіледі. Сондықтан қоғамдық кеңестің әлеуметтік сала, мәдениет және білім жөніндегі комиссиясы бұл мәселелерді назарға алып, жастар тәрбиесі мен ақпараттық қауіпсіздік бағытында қоғамдық талқылаулар өткізуді, жергілікті атқарушы органдармен бірлесіп, нақты шаралар қабылдауды қолға алып отыр.

Халқымыз ертеден-ақ дүниеде ақ пен қараны айыра білген, обал мен сауапты ұғынып, ұстанған. Бабалар салған сара жолды кейінгі ұрпақ қадір тұтып, жалғастырып келді. Дейтұрғанмен кейінгі кездері «жаһанданудың жолы осы екен» деп, барымызды бағалай алмай жүргендейміз. Жаһандану деген ұғымды біз көбіне «заман талабы» деп қабылдайтынымыз рас. Сырттан келетін ақпарат пен жаңашылдық барда мұндайдан қашып құтыла алмайтынымыз да анық. Бірақ осы үдерістің ұлттық тәрбиеге, адами құндылыққа кері әсер етіп жатқанын жасыруға болмайды. Қазір бала да, басқа да ақпараттың шынайылығын, оның пайдасы бар-жоғын сүзгіден өткізбей тұтына береді. Оның артында қандай ой, қандай тәрбие тұрғанын екшей бермейміз. Сырттан келген ақпараттың басым бөлігі өзге қоғамның өмір сүру дағдысымен, солардың ойлау қабілетімен, өмірге деген көзқарасымен, өлшемімен жасалғанын ұмытпауымыз керек. Бұл ескерілмеген жерде біздің салт-дәстүр, үлкенді сыйлау, ұят, обал-сауап секілді ұғымдар екінші қатарда қалып қояды. Ұлттық тәрбиенің әлсіреуі осындай ұсақ-түйектен басталады. Ана тілінде сөйлеуден ұялу, ата-ана сөзін ескі санау, жан қинамай табыс табу, жеңіл өмірге ұмтылу секілді жайттардың белең алуы сыртқы ықпалдың әсері. «Ұят – иманның күзетшісі, сөз – сананың айнасы» деген ұлағатты сөз бар. Мейірімсіздік белең алғанда ізгілік жоғалады, рух әлсірейді. Сондықтан да қоғамдық сананы, мәдениетті қалыптастыру мемлекеттік деңгейде қолға алынуы тиіс. Мұны не үшін сөз етіп отырмын? Жақында ғана Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев Қазақстан Республикасының ішкі саясатының негізгі қағидаттары, құндылықтары мен бағыттарын бекіту туралы Жарлыққа қол қойды. Ол ұлттық идеологияны қалыптастыруға бағытталған. Осы құжаттың негізінде ұлтымыздың қадір-қасиетін жоғалтпай, ардан аттамай, қаймағы бұзылмаған бабалар аманатына адал болуға әр азамат үлес қосар ұтымды істер атқарылады деп сенемін.

– Сізді ел-жұрт өнер саласында еселі еңбек еткен азамат ретінде таниды. Облыстық қоғамдық кеңеске төраға болу жауапкершілігі қандай екен?

– Мен мемлекеттік қызметте 43 жыл еңбек еттім, оның ішінде өнер саласында қызмет атқардым. Еңбек жолымды алғаш 1977 жылы киномеханик болып бастадым. Одан кейін мәдениет саласында түрлі жауапты қызметтерді атқардым. Меркі, Т.Рысқұлв аудандарында басшылық қызметте болдым, аудан әкімінің орынбасары, аппарат жетекшісі қызметтерін атқардым, сондай-ақ бұрынғы облыстық мәдениет, архивтер және құжаттама басқармасы басшысының бір жыл орынбасары болып еңбек еттім. 2012 жылдан бастап осы басқарманың басшы қызметін атқарып, 2020 жылы зейнетке шықтым. Әрине, осы жылдар ішінде мол тәжірибе жинақтадым. Халықпен, елмен тығыз байланыста жұмыс істедік. Елдің рухани сұранысын қанағаттандыру, халықтың алғысын алу – біздің басты мақсатымыз әрі негізгі бағытымыз болды. Қазіргі таңда зейнетке шыққаннан кейін облыстағы мәдениет, спорт, туризм және баспасөз өкілдерінің кәсіподағының төрағасы қызметін атқарып жатырмын. Бұл саланың да өзіне тән қиындығы, талабы бар. Аталған қызмет арқылы қоғамдық кеңеске мүшелікке ұсынылдым. Сәуір айында жаңадан жасақталған қоғамдық кеңес мүшелері мені төраға етіп сайлады. Қоғамдық кеңестің де, кәсіподақ жұмысының да негізгі бағыты – елге қызмет ету, халықтың жағдайын, сұранысы мен ұсынысын, көтеріліп жатқан мәселелерін атқарушы билікке жеткізу, сол мәселелердің шешімін табуына ықпал ету. Бұл – «Қоғамдық кеңес туралы» заңның да басты талабы. Қазір осы бағытта жүйелі жұмыс жүргізіп келеміз. Бұл мен үшін жаңа қызмет болғандықтан, тәжірибе жинақтау үстіндемін. Қоғамдық кеңес құрамында облыстың әлеуметтік-экономикалық дамуында өзіндік із қалдырған азаматтар бар. Солармен пікірлесіп, ақылдаса отырып, бірлесе жұмыс атқарып келеміз.

– Бұған дейінгі еңбек жолыңызда халыққа не бердім деп ойлайсыз?

– Осы бір өмір жолымда рухани салаға қатысты ауқымды мәселелермен айналысуға тура келді. Әсіресе аудандарда қызмет атқарған кезеңдерде, еліміз егемендік алған тұста халқымыздың еңсесін тіктеуге, рухын көтеруге бағытталған жұмыстардың маңызы зор болды. Сол жылдары ұлттық құндылықтарымызды кеңінен насихаттау, елдің тарихи жадын жаңғырту, бабалардан қалған асыл жолды жас ұрпақтың бойына сіңіру, жастарды ұлттық рухта тәрбиелеу негізгі мақсаттардың біріне айналды.

Осы бағыттағы көптеген мәдени іс-шараның басы-қасында жүріп, ел руханиятына өз үлесімді қостым деп ойлаймын. Атап айтқанда, 1991 жылы Сыпатай Әлібекұлы бабамыздың кесенесін тұрғызу және оған арналған алғашқы ұлы тойды өткізу – тәуелсіздік кезеңіндегі маңызды рухани оқиғалардың бірі болды. Бұдан кейін де аудандарда ірі тарихи-мәдени шаралар ұйымдастырылды. Оның ішінде Тұрар Рысқұловтың есімін ауданға беру мәселесіне байланысты тағылымды іс-шараларды ерекше атап көрсетуге болады.  Сондай-ақ Тараз қаласында Қазақ хандығының 550 жылдығы кең көлемде атап өтіліп, Астана қаласында өткен «ЭКСПО» халықаралық көрмесіне орай мәдени шаралар мен тарихи экспедициялар ұйымдастырылды. «Көне Тараз» тарихи-этномәдени кешенінде даңа нысандардың салынуында да өзіндік қолтаңбамыз бар.  Мұның барлығы көне Тараздың өркениеттің темірқазығы, киелі де қасиетті өңір екенін дәлелдеуге негізделген шаруалар еді.  Осындай тағылымды, мәні терең іс-шаралардың бел ортасынан табылғанымды,  мәдениет саласында ұзақ жыл еңбек еткенімді өзім үшін үлкен мәртебе санаймын. Мұны халқыма қызмет еткен, елдің ықыласына бөленген өмір жолымдағы елеулі де есте қаларлық сәттер деп бағалаймын.

– Сіз облыстағы мәдениет, спорт, туризм және баспасөз өкілдерінің кәсіподақ ұйымына да жетекшілік етесіз. Енді осы сала бойынша  қандай іс атқарылып жатқанын айта отырсаңыз...

– Бүгінгі таңда кәсіподақ ұйымының құрамында 5 800-ге жуық мүше бар. Оның ішінде 130-дан астам бастауыш кәсіподақ ұйымы жұмыс істейді. Біздің негізгі мақсатымыз – еңбек адамының мүддесін қорғау. Кәсіподақтың басты ұстанымы да осы жұмыс беруші мен жұмысшы арасындағы еңбек қатынастарында туындайтын кез келген дау мен түсініспеушілікті заң аясында, өзара келісім арқылы шешу. Бұл мәселелердің қатарында жалақы, еңбек жағдайы, әлеуметтік кепілдіктер секілді қарапайым еңбек адамы үшін аса маңызды сұрақтар бар. Аталған мәселелердің барлығы ұжымдық шарттар мен үшжақты келісімдер негізінде, еңбек заңнамасына сәйкес жүйелі түрде реттеліп отырады.

Мемлекет басшысы еңбек қауіпсіздігін қамтамасыз етуге айрықша назар аударып, 2030 жылға дейін қауіпсіз еңбек тұжырымдамасын әзірлеу бойынша нақты тапсырмалар берген. Қазіргі таңда осы бағытта тиісті жұмыстар жүргізілуде. Еңбек қатынастары еңбек заңнамасында, еңбек шартында және ұжымдық шартта көзделген құқықтар мен міндеттерді іске асыруға негізделеді. Бұл құжаттар – жұмысшы мен жұмыс беруші арасындағы қатынастарды реттейтін негізгі құқықтық тетік. Көп жағдайда шешілуі қиын түйінді мәселелердің өзі осы жазбаша келісімдерге сүйене отырып тарқатылады. Біздің басты міндетіміз – туындаған еңбек даулары мен еңбек шарттарының бұзылуына жол бермеу, ал ондай жағдай орын алған жағдайда еңбек адамының құқығын қорғау бағытында жұмыс берушімен сындарлы диалог жүргізу. Көптеген мәселелерді ушықтырмай, үлкен дауға жеткізбей, Еңбек кодексі мен үшжақты келісім талаптарын негізге ала отырып, өзара келісім арқылы шешуге күш саламыз. Негізгі мақсатымыз – еңбек қатынастарында тұрақтылықты сақтау, еңбек адамының құқығы мен мүддесін сенімді қорғау.

– Кезінде «Біз екеуміз» сияқты танымал әндер жаздыңыз. Жауапты қызметте жүріп шығармашылықтан қол үзіп қалған жоқсыз ба, қандай жаңа әндеріңіз бар?

Көргені барлар «Қай елдің мәдениеті мықты болса, сол елдің еңсесі биік болады» деп жатады. Негізі рухани байлық пен ізгілік ешқашан жамандыққа апармайды. Өйткені ол адамның жан дүниесіне, ішкі сезіміне байланысты дүниелер. Қайта адам мен адамды мәдениет жақындастырады, адамның санасы жоғары болған кезде, парасаттылығы да, ізгілігі де артады. Өзім өнер адамы болғандықтан, қолымнан қасиетті қазақтың қара домбырасын тастаған емеспін. Алғаш осы салаға жұмысқа тұрған кезден бастап шығармашылықпен айналысып, ән салып, терме орындап, бабалардан қалған асыл өнерді насихаттап жүрдім. Кейін басшылық қызметке ауысқанда да домбырам жанымда болды. Қай қызметте жүрсем де өнермен байланысым үзілген жоқ. Шығармашылық жолымда көптеген әндер жаздым. Солардың ішінде шоқтығы биік туындылардың бірі – 2002 жылы «Жыл әні» атанған, қазіргі эстрадада өзіндік орны бар Досымжан Таңатаровтың орындауында елге кеңінен танылған «Біз екеуміз» әні. Бұл туынды Кәріпжан Нүсіптің сөзіне жазылып, Қазақ радиосының «Ән тыңдайық» бағдарламасында Гран-при жеңіп алды.  Жалпы саны жетпіс-сексенге жуық әндерім бар, олар қазір де шырқалып жүр және бүгінгі жас орындаушылардың репертуарынан орын алған. Туған елге, өсіп-өнген жерге, адами қасиетке, парасат пен ізгілікке арналған ақындардың өлеңдеріне жазылған әндерім жастар тарапынан кеңінен орындалуда. Атап айтқанда, Шырын Мамасерікова, Ғайни Әлімбекқызы, Әкім Ысқақ, Әділ Бек Қаба, Сейсен Қожеке, Кәрімжан Нүсіп сынды ақындардың өлеңдеріне ән жазғанмын. Ал менің негізгі мамандығым – домбырашы. Бұл салада да біршама еңбек еттім. Қазіргі таңда он беске жуық күйім бар, оның ішінде он шақтысы оркестрдің орындауында «YouTube» видеохостингі арқылы елге тарап, үлкен сахналарда орындалып жүр. Күйлер антологиясына енген. «Жусанды дала», «Ұлы дала сазы, «Дулат баба», «Сұлу төрім – Шал тауы», «Сусамыр жайлауы» секілді күйлерім тыңдарманға жақсы таныс. Осындай шығармашылық жолымда қолда бар дүниемді кітап етіп шығаруды да ұмытқан емеспін. Осындай жұмыспен де айналысудың нәтижесінде «Домбыра – дәурен, ән – ғұмыр» атты кітабым жарық көрді. Сондай-ақ «Ән ғұмыр», «Шал тауында ауылым» атты үнтаспам жұртшылыққа жол тартты. Жақында ғана Әділ Бек Қабаның сөзіне жазылған «Тәуелсіз Қазақстан» әнім туған болатын. Бұл туындыны Шымкент қаласының тумасы, өзіндік орындау мәнері мен стилі қалыптасқан жас әнші Тәттімбет Керей шырқап жүр. Аталған туынды таяуда Түркия жерінде өткен ірі мәдени шара барысында орындалып, қазір еліміздің радио эфирлерінен берілуде.

Қазіргі таңда шығармашылық жұмысты жалғастырып, қайтадан үнтаспа, кітап шығару, ән-күй ноталарын жүйелеп, өскелең ұрпаққа мұра ретінде қалдыру бағытында еңбек етіп жатырмын. Бұл еңбектер жас толқынға пайдасын тигізсе деген ниет, ол ойым орындалып жатса бұл мен үшін үлкен олжа болып есептеледі. Өнер еш уақытта аласармайды. Мен сол өнерге келгеннен кейін өзімнің болмысымды, өнерге деген көзқарасымды төмендетпей сол бағытта жұмыс атқара беремін. Өнермен өрілген өмір жолымда осы салаға адал қызмет ету мен үшін әрдайым басты мұрат болып қала береді.

– Әңгімеңізге рақмет!

Сұхбаттасқан Нұрым СЫРҒАБАЕВ

Фото